Mức án nào cho nam sinh lớp 12 bị đ-âm tu vong: Góc nhìn pháp lý – Phòng vệ chính đáng hay hành vi phạm pháp?

Vụ việc nam sinh lớp 12 ở Thanh Hóa bị bạn học đâm tử vong ngay sau giờ tan học, khi cả hai vẫn còn mặc đồng phục, đang khiến dư luận cả nước bàng hoàng. Vấn đề được quan tâm lúc này là: liệu hành vi của nam sinh gây án có được xem là phòng vệ chính đáng hay sẽ bị xử lý hình sự?

Theo thông tin từ Công an tỉnh Thanh Hóa, Cơ quan Cảnh sát điều tra đang khẩn trương làm rõ hành vi của các học sinh liên quan, điều tra theo hướng “Giết người”.

Trao đổi về khía cạnh pháp lý, luật sư Đặng Văn Cường – Trưởng Văn phòng Luật sư Chính Pháp cho rằng đây là vụ việc đặc biệt đau lòng và có dấu hiệu tội phạm nên việc cơ quan điều tra khởi động quy trình tố tụng là hoàn toàn có căn cứ.

Luật sư phân tích, cơ quan điều tra sẽ trước hết áp dụng biện pháp giữ người trong trường hợp khẩn cấp, sau đó đánh giá toàn diện các tình tiết để xác định đây là hành vi phòng vệ chính đáng hay cố ý tấn công dẫn đến hậu quả chết người.

“Nếu chứng minh được người gây án chỉ chống trả để tự vệ, hành vi tương xứng với mức độ nguy hiểm, thì đây là phòng vệ chính đáng và không bị truy cứu trách nhiệm hình sự,” – luật sư Cường nhận định.

Theo Điều 22 Bộ luật Hình sự, phòng vệ chính đáng là hành vi chống trả cần thiết nhằm bảo vệ tính mạng, sức khỏe, quyền và lợi ích hợp pháp của bản thân hoặc người khác, và không cấu thành tội phạm.

Tuy nhiên, để được xem là phòng vệ chính đáng, phải thỏa mãn ba yếu tố:

Việc chống trả chỉ diễn ra khi đang bị tấn công hoặc đe dọa trực tiếp;

Mục đích là ngăn chặn hành vi xâm hại, không phải trả thù;

Mức độ chống trả phải tương xứng với nguy cơ bị tấn công.

Nếu hành vi chống trả vượt quá mức cần thiết, người gây ra hậu quả vẫn sẽ bị xử lý hình sự – có thể là “Giết người do vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng.”

Luật sư Cường nhấn mạnh:

“Nếu giữa hai bên có mâu thuẫn, đánh nhau từ trước, hay có ý định tấn công lẫn nhau thì không thể coi là phòng vệ. Các yếu tố như ai ra tay trước, hung khí được chuẩn bị hay không, vết thương ở vùng nào… đều là căn cứ quan trọng để kết luận.”

Trong trường hợp hành vi không thuộc phạm vi phòng vệ chính đáng, người gây án có thể bị khởi tố về tội Giết người (mức án cao nhất với người chưa đủ 18 tuổi là 18 năm tù). Nếu chỉ bị xác định vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng, mức phạt tối đa là 2 năm tù.

Theo vị luật sư, đây là bài học đau xót về bạo lực học đường, khi chỉ một phút nóng giận có thể khiến hai cuộc đời cùng tan vỡ – một em ra đi mãi mãi, còn một em đứng trước tương lai bị hủy hoại.

Trước đó, như đã đưa tin, vụ việc xảy ra vào sáng 17/10 tại Trường THPT Đặng Thai Mai (xã Quảng Bình, huyện Quảng Xương, Thanh Hóa). Hai nam sinh L.Q.H. (SN 2008, lớp 12A8) và P.T.B.N. (SN 2009, lớp 11A9) xảy ra xô xát trong giờ thể dục. Sau khi tan học, H. cùng một bạn khác chặn đường, dùng tay, chân và mũ bảo hiểm đánh N.

Trong lúc bị đánh, N. rút dao bấm mang theo người đâm H., khiến nạn nhân gục tại chỗ và tử vong sau đó tại Bệnh viện Đa khoa Quảng Xương.

Hiện, cơ quan chức năng đang tiếp tục điều tra, làm rõ nguyên nhân và động cơ vụ việc.